پردنیزولون، بتامتازون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون، هیدروکورتیزون و کلوبتازول شایع ترین داروهایی هستند که به عنوان داروهای کورتونی می شناسیم . هنگامی که نام کورتون به گوشمان می خورد هزار و یک ضرر به دنبال آن به خاطرمان می آید اما سوالی که برایمان بوجود می اید این است که آیا کورتون ها جز مضرات فراوان آیا نفعی هم برای مصرف کننده به همراه دارد ؟ آیا با تمام مضرات کورتون ها آشنایی داریم ؟ و چندین سوال دیگر که شاید در رابطه با کورتون ها ندانیم به همین سبب برای با یک متخصص داروسازی به گفت و گو پرداخته ایم .
به گزارش سلامت نیوز، دکتر نیایش محبی متخصص داروسازی بالینی در گفت و گو با جام جم آنلاین بیان کرد : کورتون یا کورتیکوستروئید نوعی چربی هستند که در کبد از ماده اولیه کلسترول ساخته شده و غده آدرنال یا فوق کلیوی از آنها در ساختن هورمون ها استفاده می کند. مهمترین هورمون استروئیدی که در بدن ساخته می شود کورتیزول نام دارد. این دسته موارد بطور مصنوعی هم ساخته می شوند که «کورتون» می گویند . کورتون ها در درمان بسیاری از بیمار ها مانند آسم، روماتیسم مفصلی، اگزما، لوسمی و بسیاری بیماری های دیگر که در ادامه توضیح می دهیم استفاده می شود.
وی در ادامه افزود : در رابطه با کورتون ها ، مضرات بسیار فراوان است و به اصطلاح هرچه بگوییم کم است اما مسئله ای که در خصوص کورتون ها در این جا بوجود می آید این که فردی که به واسطه بیماری اش ناچار به مصرف این داروها است چه باید کند؟همان طور که می دانیم برخی از از بیماری های مزمن ناشی از سیستم ایمنی هستند که با صلاحدید متخصص باید در مدت زمان طولانی این داروها را استفاده کنند .در پاسخ به این سوال باید گفته شود کنترل بیماری که کورتون مصرف می کند بیشتر به پزشک مربوطه بستگی دارد ، این پزشک باید قبل از پیدایش عارضه جدی در بیمار تمام ارگان های بدن او را معاینه کند و اگر در روند هرکدام از اعضا اختلالی مشاهده کرد از همان ابتدا مشکل را برطرف کند و اجازه ندهد کورتون به عضوی از بدن آسیب جدی وارد کند .
کورتون ها جز داروهایی هستند که دولبه تیزی دارند به عبارتی در مصرف کم و زیاد آن بیمار دچار عارضه می شود حتی اگر به اندازه هم مصرف شود بیمار از عوارض این دسته از داروها نمی تواند خلاصی داشته باشد .عوارض ناخواسته کورتیکول استروئیدی ها از بالا رفتن قند خون گرفته تا تاخیر در بهبود انواع زخم ها ، افزایش چربی ، چاقی کاذب ، تحلیل عضله ها ، باریک شدن دست و پا ، تغییر در خلق و خو ، بی خوابی ، افسردگی ، تنظیم در تغییر فشار خون ، آسیب های چشمی ، آب مروارید ، کاهش میل جنسی و... به عبارتی هیچ ارگانی در بدن وجود ندارد که از مصرف کورتون ها اثر منفی نپذیرد.
این متخصص در پاسخ به این سوال که در چه بیماری هایی مصرف کورتون مفید است گفت : برای درمان برخی بیماری‌ها، به عنوان مسکن فوری از انواع کورتون‌ها استفاده می‌شود، مثلا در حساسیت‌های شدید تزریق یک آمپول کورتون می‌تواند جان بیمار را نجات دهد ، در حملات شدید آسم، استفاده از کورتون خوراکی باعث باز شدن راه‌های هوایی و بهبودی می‌شود همچنین در بسیاری از بیماری‌های پوستی حاد نیز کورتون برای تسکین به کار می‌روند علاوه بر آن برای درمان روماتیسم مفصلی، انواعی از بیماری‌های کلیوی، کبدی (نوعی از هپاتیت که هپاتیت خودایمنی نامیده می‌شود) و برخی از بیماری‌های پوستی مزمن، استفاده از کورتون به مدت طولانی کاربرد دارد.
این متخصص در رابطه با تاثیر این دارو بر ناباروری پاسخ داد : ناباروری در اثر مصرف کورتون ها شایع نیست و در صورت مصرف اصولی و زیر نظر متخصص مشکلی در این رابطه بوجود نمی آید حتی خانم های باردار نیز می توانند در صورت نیاز در طول بارداری از آن استفاده کنند .لازم به ذکر است همان طور که گفتیم مصرف طولانی مدت کورتون ها عواقب خوبی را در پی ندارد مخصوصا زنان و خانم های باردار چرا که کورتون ممکن است باعث بروز اختلالاتی در رشد جنین شود . همان طور که در بالا اشاره کردیم کورتون ها به صورتی طبیعی در بدن توسز غدد فوق کلیوی تولید می شود هنگامی که بدن نیازی به این دارو نداشته باشد و یک خانم باردار آن را خودسرانه مصرف کند در رشد جنین با اختلال مواجه می شود .
به گفته او درمان طولانی‌مدت با کورتون، اگرچه باعث رهایی بیمار از درد و رنج بیماری می‌شود، اما منجر به وابستگی و ایجاد عوارض متعدد می‌شود. برای فرار از این مشکل بزرگ، اکنون شکل‌هایی از این دارو طراحی شده است که به صورت متمرکز روی قسمت خاصی تاثیر می‌گذارد و به این ترتیب با مقادیر کم، اثرات خوب و موثری ایجاد می‌شود و عوارض به حداقل می‌رسند. اسپری‌های تنفسی مثال خوبی برای این فرم دارو هستند. در مورد بیماری‌های مفصلی نیز در صورتی که مصرف دارو لازم باشد، تزریق داخل مفصل موثرتر و با عارضه کمتری همراه است.
محبی یادآور شد :ناگفته نماند در بیماری ام اس مصرف کورتون ها مفید است . در حمله هایی که به یک فرد ام اسی دست می دهد مانند حمله های چشمی ، حمله های عدم حرکت و... به سادگی با مصرف کورتون در دوز و میزان مناسب بسیار مفید و قابل حل است .
