دوپینگ ژنتیکی!
تاریخ انتشار : 14:21:50 1396/08/07
پای علم ژنتیک به دوپینگ ورزشی هم باز شد به طوری که کمیته جهانی مبارزه با دوپینگ در پی یافتن راهکاری برای شناسایی و مبارزه با نوع جدیدی از دوپینگ است که در آن با ایجاد تغییراتی در ژن های یک ورزشکار، توانمندی های وی افزایش پیدا می کند. البته شناسایی این نوع دوپینگ بسیار دشوار است.
پای علم ژنتیک به دوپینگ ورزشی هم باز شد به طوری که کمیته جهانی مبارزه با دوپینگ در پی یافتن راهکاری برای شناسایی و مبارزه با نوع جدیدی از دوپینگ است که در آن با ایجاد تغییراتی در ژن های یک ورزشکار، توانمندی های وی افزایش پیدا می کند. البته شناسایی این نوع دوپینگ بسیار دشوار است.
به گزارش سلامت نیوز، خراسان نوشت: مسئولان اعلام کرده اند کمیته جهانی مبارزه با دوپینگ، قانون منع دوپینگ از طریق ویرایش ژنتیکی را که در آن با ایجاد تغییرات در ژن های افراد، آن ها دارای توانمندی های بیشتری می شوند، تمدید کرد.
این قانون از سال ۲۰۰۳ میلادی اجرایی و ابلاغ شده است اما مشخص نیست که چگونه اجرا خواهد شد.
پیش از این کمیته بین المللی دوپینگ هر نوع دخالت در ساختار ژنتیکی انسان را که موجب افزایش توانمندی های بشر شود ممنوع کرده بود. بر اساس متمم جدید این قانون، از سال ۲۰۱۸ استفاده از هر نوع ژن ویرایش یا طراحی شده برای تغییر توالی ژنوم یا تنظیم رونویسی یا تولید مصنوعی بیان ژن های انسانی به کلی ممنوع خواهد بود.
دوپینگ ژنتیکی چیست؟
دوپینگ ژنتیکی در تعریف علمی عبارت است از ایجاد تغییرات در ژن های انسان و افزودن ژن های جدید به بدن یک فرد.
این فناوری از سال ۲۰۱۲ با جهشی خیره کننده و سریع رو به رو است و با بهره مندی از روش موسوم به CRISPR به سادگی امکان پذیر است.آزمایش های رسمی نخستین نمونه انسانی نیز در حال انجام است.
در همین زمینه مگی دوراند (Maggie Durand) سخنگوی کمیته بین المللی دوپینگ اعلام کرد: «افرادی که از این روش درمانی استفاده می کنند، در رقابت های ورزشی از توانمندی و استقامت بیشتری برخوردار خواهند بود. میزان و اندازه این توانمندی ها به نوع روش درمانی استفاده شده مرتبط است.
به طور کلی این افزایش عملکرد، فراتر از توانایی عادی فرد است و در واقع امکان اثبات این نوع از دوپینگ بسیار سخت است.»
دکترفاطمه رفیعی نیا دانشجوی دکترای تخصصی ژنتیک پزشکی زوایای بیشتری از این قضیه را روشن می کند:در دوپینگ های غیر ژنتیکی غالبا مواد پروتئینی مانند اریتروپویتین به ورزشکاران تزریق می شود که هورمونی طبیعی در بدن است و از کلیه ترشح می شود و باعث افزایش سلول های قرمز خون و افزایش اکسیژن رسانی به عضلات می شود و بدون تردید با افزایش غلظت خون شخص را مستعد بیماری هایی از جمله گرفتگی عروق و سکته می کند.
در روش دوپینگ ژنتیکی، با وارد کردن مواد پیش ساز غیر پروتئینی یعنی RNA و DNA، سعی می کنند توان فیزیکی ورزشکاران را افزایش دهند.
این مواد غیر پروئتینی مانند کد دستوری عمل می کند و باید طی یک سری مراحل در سلول به پروتئین ترجمه شود. کنترل ورود این مواد به سلول های خاص و تنظیم ترجمه آن ها کار سختی است و ممکن است عوارض آن ها خیلی بیشتر از مواد دوپینگ پروتئینی باشد.
دوپینگ ژنتیکی با تجویز مستقیم مواد ژنتیکی به شخص یا بیوپسی بخشی از سلول های شخص و اضافه کردن مواد ژنتیکی به سلول ها و بازگردانی آن ها به بدن می تواند انجام بگیرد.
از جمله روش های تشخیص آن ردیابی پروتئین های نوترکیب است که حاصل ترجمه این مواد ژنتیکی یا ردیابی حامل آن هاست.
با کشف crisper تحقیقات روی ایجاد جهش در ژن ها با این متد آغاز شد و به جای اضافه کردن مواد ژنتیکی به فکر تغییر ژنتیک خود فرد افتادند. اگرچه روشی ساده و سریع به نظر می رسد ولی هنوز عوارض آن کاملا شناخته شده نیست و به زمان بیشتری برای تحقیقات نیاز دارد.
Eero Mantyranta اسکی باز فنلاندی برنده هفت مدال المپیک در گیرنده اریتروپویتین خود یک جهش ژنتیکی (بیماری پلی سیتمی) داشت که باعث افزایش توان بدنی او می شد.
تشخیص جهش های ژنتیکی ارثی و غیر ارثی ممکن است با روش جدید مشکل باشد. ولی کسی که جهش ارثی دارد غالبا این جهش را در تمام سلول های بدن دارد ولی کسی که دوپینگ ژنتیکی انجام داده است تنها در بخش کوچکی از سلول هایش آن جهش را خواهد داشت.
به هرحال انجام این روش دوپینگ سخت و پرمخاطره و تشخیص آن ممکن است.
